الگوی هارمونیک سایفر در تحلیل تکنیکال چیست؟ نحوه استفاده از آن

دنباله فیبوناچی یکی از پرکاربردترین ابزارها در تحلیل تکنیکال است که در الگوهای هارمونیک نیز از آن استفاده میشود. الگوی سایفر یکی از الگوهای هارمونیک پیشرفته است که نسبت به الگوهای گارتلی و پروانه کمتر دیده میشود. این الگو توسط «دارن اوگلانوی» معرفی شد و با استفاده از نسبتهای فیبوناچی نقاط بازگشتی قیمت را در نمودار شناسایی میکند. سایفر نیز مانند سایر الگوهای هارمونیک در دو حالت صعودی و نزولی ظاهر میشود. نقاط کلیدی الگوی هارمونیک سایفر در تحلیل تکنیکال شامل X، A، B، C و D هستند که هر کدام نقش مهمی در تعیین محدوده برگشت قیمت دارند. کاربرد اصلی این الگو در شناسایی نقاط ورود و خروج از معامله است. سایفر یکی از دقیقترین الگوهای هارمونیک به شمار میرود. در ادامه این مقاله، جزئیات بیشتری درباره ویژگیهای الگوی سایفر، روش شناسایی و نحوه ترسیم آن گفته خواهد شد.
برای آشنایی بیشتر با دنبالهی فیبوناچی مطالعهی مقالهی «دنبالهی فیبوناچی» پیشنهاد میشود.
الگوی سایفر (cypher) چیست؟
الگوی هارمونیک سایفر در تحلیل تکنیکال که برای شناسایی نقاط بازگشت قیمت و فرصتهای معاملاتی مورد استفاده قرار میگیرد. این الگو نیز مانند سایر الگوهای هارمونیک بر پایه نسبتهای فیبوناچی و از پنج نقطه کلیدی X، A، B، C و D تشکیل است. سایفر معمولا در میانه یک روند ظاهر میشود و تحلیلگران از آن برای پیشبینی ادامه یا بازگشت روند استفاده میکنند. این الگو دارای نسبتهای فیبوناچی مشخصی است که آن را از سایر الگوهای مشابه متمایز میکند. در ادامه این نسبتها بیان شدهاند که مطابق با تصویر زیر خواهند بود.
- موج AB بین 38.2 درصد تا 61.8 درصد از موج XA را اصلاح میکند.
- نقطهی C در محدوده 127.2 درصد تا 141.4 درصد از موج AB قرار میگیرد.
- نقطهی D در سطح 78.6 درصد از موج XC قرار میگیرد.

تکمیل الگو در نقطه D میتواند نشانهای از تغییر جهت روند باشد. به این صورت که در الگوی سایفر صعودی، قیمت پس از رسیدن به نقطه D افزایش و در حالت نزولی کاهش پیدا میکند. البته لازم به ذکر است معاملهگران معمولا برای تایید سیگنالهای سایفر از ابزارهای دیگری مانند میانگین متحرک، سطوح حمایت و مقاومت، همچنین اندیکاتورهای مومنتوم استفاده میکنند. چرا که در این صورت خطاهای معاملاتی کاهش پیدا میکند.
انواع الگوی هارمونیک سایفر در تحلیل تکنیکال
الگوی سایفر در دو نوع صعودی و نزولی شکل میگیرد که هر یک از آنها به کمک نسبتهای فیبوناچی نقش مهمی در تعیین نقاط بازگشت قیمت خواهند داشت. در ادامه هر یک از آنها توضیح داده شدهاند.
الگوی سایفر صعودی
الگوی هارمونیک سایفر صعودی با افزایش قیمت از نقطه X به نقطه A آغاز میشود. سپس قیمت در یک اصلاح نزولی تا نقطه B کاهش پیدا میکند و همانطور که گفته شد این اصلاح معمولا بین ۰.۳۸۲ تا ۰.۶۱۸ موج XA قرار خواهد داشت. پس از آن قیمت مجددا افزایش داشته و نقطه C را در محدوده اصلاحی ۱.۲۷۲ تا ۱.۴۱۴ از موج AB به وجود میآورد. در نهایت قیمت در مسیر نزولی قرار میگیرد و به نقطه D میرسد. این نقطه باید در سطح اصلاحی ۰.۷۸۶ موج XC قرار بگیرد که مطابق با تصویر زیر میتواند آغازگر یک روند صعودی و زمان مناسبی برای ورود به معامله باشد.

الگوی سایفر نزولی
الگوی سایفر (cypher) نزولی درست برعکس الگوی صعودی با کاهش قیمت از نقطه X به A آغاز میشود. در ادامه قیمت در یک اصلاح صعودی به نقطه B میرسد که در محدوده ۰.۳۸۲ تا ۰.۶۱۸ موج XA قرار میگیرد. سپس قیمت مجددا کاهش پیدا میکند و نقطه C را در محدوده ۱.۲۷۲ تا ۱.۴۱۴ موج AB به وجود میآورد. در آخرین مرحله، قیمت افزایش یافته و نقطه D در سطح اصلاحی ۰.۷۸۶ موج XC تشکیل میشود. این نقطه در سایفر نزولی میتواند آغازگر یک روند نزولی و زمان مناسبی برای خروج از معامله باشد. در ادامه نمونهای از الگوی هارمونیک سایفر (cypher) نزولی قابل مشاهده است.

نحوهی ترسیم الگوی سایفر (cypher)
برای ترسیم الگوی هارمونیک سایفر در تحلیل تکنیکال از ابزار XABCD در بخش الگوی پلتفرمها استفاده میشود. این ابزار امکان مشخص کردن نقاط کلیدی الگو را فراهم میکند. مراحل ترسیم این الگو شامل موارد زیر هستند:
- انتخاب ابزار XABCD از نوار کناری بخش الگوها
- تعیین نقطه X در اولین نوسان قابل توجه قیمت
- مشخص کردن نقاط A، B و C در سقفها و کفهای نوسانی مرتبط
- تعیین نقطه D در سطح اصلاحی ۷۸.۶ درصد فیبوناچی نسبت به موج XC

لازم به ذکر است برخی از پلتفرمها نسبتهای فیبوناچی را بهجای درصد، بهصورت اعداد نمایش میدهند. برای تبدیل این مقادیر به درصد، کافی است آنها در ۱۰۰ ضرب شوند. بهعنوان مثال مقدار 0.618 معادل 61.8 درصد است.
استراتژی معاملاتی الگوی سایفر
الگوی سایفر یکی از الگوهای هارمونیک است که شامل چهار موج قیمتی است. در ادامه استراتژی معاملاتی سایفر صعودی و نزولی نوشته شده است.
استراتژی معاملاتی در الگوی سایفر صعودی
برای ورود به معامله در الگوی سایفر صعودی و قرار گرفتن در موقعیت خرید بهتر است نقطه D را در نظر گرفت و مطابق با تصویر زیر حد ضرر را کمی پایینتر از نقطه X تنظیم کرد. در این الگو اهداف قیمتی به ترتیب شامل سطح ۶۱.۸ درصد از موج CD، نقطه A و سپس نقطه C هستند. اگر مقاومت قیمتی در نقطه C شکسته شود، احتمال افزایش قیمت تا تراز ۱.۲۷۲ CD و در ادامه تا سطح ۱.۶۱۸ CD وجود خواهد داشت.

استراتژی معاملاتی در الگوی سایفر نزولی
برای ورود به موقعیت فروش در الگوی سایفر نزولی میتوان مانند حالت صعودی، نقطهی D را در نظر داشت. در این الگو میتوان حد سود را به ترتیب سطح ۶۱.۸ درصد موج CD، نقطه A و نقطه C را قرار داد. در صورت شکست حمایت قیمتی C احتمال کاهش قیمت تا تراز ۱.۲۷۲ CD و سپس تا سطح ۱.۶۱۸ CD وجود دارد. حد ضرر سایفر نزولی معمولا اندکی بالاتر از نقطه D تعیین میشود. در ادامه تصویری از استراتژی معاملاتی در الگوی سایفر نزولی قابل مشاهده است.

لازم به ذکر است شکلگیری الگو بهتنهایی برای ورود به معامله کافی نیست. باید واکنش قیمت در نقطه D بررسی شود. همچنین ترکیب سایفر با سایر اندیکاتورها نیز به تایید سیگنال ورود کمک میکند.
تفاوت میان الگوی سایفر (cypher) و الگوی کوسه (Shark)
الگوهای هارمونیک سایفر و الگوی کوسه در نگاه اول شباهت زیادی دارند. اما با یکدیگر تفاوتهایی دارند که در ادامه به آنها پرداخته میشود. الگوی سایفر با حروف XABCD مشخص میشود، در حالی که نقاط الگوی کوسه به ترتیب صفر و سپس XABCD نامگذاری شدهاند.
تفاوت بعدی مربوط به حرکت دوم الگوها است. به این صورت که در الگوی سایفر باید یکی از دو سطح اصلاحی ۰.۳۸۲ یا ۰.۶۱۸ موج قبل باشد، در حالی که در الگوی کوسه نسبت خاصی برای این حرکت در نظر گرفته نمیشود. در حرکت سوم نیز، بازگشت قیمت در الگوی سایفر از محدوده پروجکشن ۱.۲۷۲ یا ۱.۴۱۴ انجام میشود. اما در الگوی کوسه این نسبت متفاوت بوده و در محدوده ۱.۱۳ یا ۱.۶۱ قرار دارد. آخرین تفاوت در محل قرارگیری نقطه پایانی این الگوها است. در الگوی سایفر، این نقطه روی سطح اصلاحی ۰.۷۸۶ موج XC قرار میگیرد، در حالی که در الگوی کوسه، محدوده اصلاحی ۰.۸۸ تا ۱.۱۳ موج OX تعیینکننده این نقطه است. به همین دلیل در الگوی کوسه امکان دارد که نقطه پایانی از نقطه ابتدایی عبور کند اما در الگوی سایفر چنین اتفاقی رخ نمیدهد.
در ادامه تصویری از الگوی سایفر و کوسه قابل مشاهده است.

مزایا و معایب Cypher patter
در ادامه مزایای الگوی هارمونیک سایفر در تحلیل تکنیکال نوشته شده است:
- دقت بالا: نسبتهای فیبوناچی مشخص و چارچوب دقیق این الگو، امکان شناسایی حرکات قیمتی را با احتمال موفقیت بالا فراهم میکند.
- شناسایی راحت نقاط ورود و خروج: الگوی سایفر نقاط ورود، حد ضرر و اهداف سود را بهطور واضح برای معاملهگران مشخص میکند.
- انعطافپذیری: الگوی سایفر را میتوان در بازههای زمانی متنوع از کوتاهمدت تا بلندمدت استفاده کرد.
الگوی سایفر مانند تمامی الگوها معایبی نیز دارد که در ادامه به آنها پرداخته شده است:
- پیچیدگی در تشخیص: شناسایی صحیح الگوی سایفر نیاز به تجربه،مهارت و دقت بالایی دارد.
- وابستگی به ابزارهای تحلیلی: شناسایی دقیق cypher معمولا نیازمند نرمافزارهای تخصصی تحلیل تکنیکال است.
همچنین از سایفر مانند تمامی الگوهای تحلیل تکنیکال نباید به تنهایی استفاده کرد و برای رسیدن به نتایج خوب و داشتن معاملهای پر سود با سایر ابزارهای موجود صحتسنجی کرد. با وجود اینکه این الگو پیچیدگیهای خاص خود را دارد اما با شناخت و استفاده درست از آن ابزاری امن و سودده خواهد بود. مشروط بر این که در کنار سایر روشهای تحلیلی و متناسب با شرایط بازار به کار گرفته شود.