اندیکاتور ایچیموکو چیست؟ + آموزش کامل اجزای آن

در بازارهای مالی، برای داشتن معامله‌ای پر سود نیاز به تصویری روشن از روند قیمتی است. در این راستا نیاز به سطوح حمایت و مقاومت، سیگنال خرید و فروش، تاییدیه روند صعودی و نزولی و داشتن حد ضرر و حد سود مناسب خواهد بود. معامله‌گران به کمک ابزارهای موجود در تحلیل تکنیکال به این اطلاعات دست پیدا می‌کنند. برای مثال با کمک مووینگ اوریج می‌توانند تصویری از متوسط قیمت و روند آن پیدا کنند. چه بهتر که ابزار مورد استفاده اطلاعات و تصاویر جامع‌تری از نمودار قیمتی را در اختیار تحلیلگران قرار دهد. برای مثال اندیکاتور ایچیموکو اطلاعات وسیع‌تری در مقایسه با بسیاری از اندیکاتورها در اختیار معامله‌گران قرار می‌دهد. چرا که سیستم ایچیموکو بر پایه این ایده طراحی شد که بتوان تنها با یک نگاه، روند قیمتی و نقاط کلیدی را دریافت کرد. در این مقاله به آموزش ایچیموکو، اجزای آن و اصطلاحات مهم برای استفاده از آن پرداخته شده است.

آشنایی با اندیکاتور ایچیموکو

ایچیموکو به زبان ساده یک ابزار جامع مالی در تحلیل تکنیکال است که برای تشخیص روند بازار، شناسایی نقاط حمایت و مقاومت، بررسی قدرت روند و صدور سیگنال‌های معاملاتی استفاده می‌شود. این روش که ابتدا در ژاپن توسعه یافت، به دلیل ساختار منحصر‌به‌فردش، امکان تحلیل سریع وضعیت بازار را فراهم می‌کند. نام کامل اندیکاتور، «ایچیموکو کینکو هیو» است که در زبان ژاپنی به معنای «ضربه فنی در یک نگاه» خواهد بود. چرا که فلسفه طراحی آن بر پایه ارائه‌ی تصویری کامل از بازار تنها با یک نگاه است.

ساختار ایچیموکو شامل چندین است که مهم‌ترین آن‌ها ابر ایچیموکو (Kumo) است. این ابر، مناطق کلیدی حمایت و مقاومت را مشخص می‌کند و بر اساس موقعیت آن نسبت به قیمت، می‌توان قدرت روند را ارزیابی کرد. علاوه بر این، خطوط دیگر ایچیموکو همچون «تنکانسن، کیجونسن و چیکو اسپن» نیز در تحلیل روند، تعیین نقاط ورود و خروج، همچنین شناسایی تغییرات احتمالی بازار نقش مهمی دارند. از ایچیموکو می‌توان در بازه‌های زمانی مختلف، از معاملات کوتاه‌مدت تا تحلیل‌های بلندمدت، استفاده کرد.

اجزای ایچیموکو

اندیکاتور ایچیموکو از پنج خط مختلف تشکیل شده که هر یک از آن‌ها نشان‌دهنده نکته یا نکاتی از روند قیمتی هستند. این خطوط شامل موارد زیر هستند:

تنکانسن (Tenkan-sen): به رنگ خط آبی در تصویر زیر است. این خط میانگین بالاترین قیمت با پایین‌ترین قیمت در 9 دوره (کندل) گذشته است.

کیجونسن (Kijun-sen): با خط قرمز در تصویر زیر نمایش داده شده است. این خط میانگین بالاترین قیمت با پایین‌ترین قیمت در 26 دوره (کندل) گذشته است.

• حال می‌توان دریافت تفاوت بین دو خط مذکور در زمان ارزیابی آن‌ها خواهد بود. به این صورت که تنکانسن خط کوتاه مدت‌تری نسبت به کیجونسن دارد. پس اعتبار کیجونسن از تنکانسن بالاتر خواهد بود.
• زمانی که تنکانسن پایین‌تر از کیجونسن باشد یعنی یک روند نزولی در دید کوتاه‌مدت و میان‌مدت به وجود آمده است.

چیکو اسپن (Chikou Span): در تصویر زیر به شکل خط سبز است. نمودار خطی بر اساس کلوز 26 کندل دوره‌ی قبل است.

سنکو اسپن A یا (Senko Span A): خط بالای فضای سبز و خط پایین فضای قرمز در تصویر زیر است. این خط میانگین تنکانسن و کیجونسن است در حالتی که به 26 دوره بعد انتقال داده شود.

سنکو اسپن B یا (Senko Span B): خط بالای فضای قرمز و خط پایین فضای سبز در تصویر زیر است. این خط میانگین بالاترین قیمت با پایین ترین قیمت در 52 (کندل) گذشته و انتقال آن به 26 دوره بعد است.

در ادامه اجزای ایچیموکو در تصویر زیر قابل مشاهده هستند:

می‌توان دریافت سنکو اسپن B بلندمدت‌ترین خط بین خطوط ذکر شده است. در نتیجه اعتبار بیشتری هم خواهد داشت. اگر بر اساس بیشترین اعتبار خطوط ایچیموکو را بتوان ترتیب‌بندی کرد به صورت زیر خواهند بود:

1.سنکو اسپن B

2.کیجونسن

3.تنکانسن

همچنین زمانی که سنکو اسپن A پایین‌تر از سنکو اسپن B باشد، نشانگر این است که قیمت در دید بلندمدت داخل یک روند نزولی قرار گرفته است.

ابر ایچیموکو (کومو)

کومو Kumo در ژاپنی به معنای ابر است. همانطور که در تصویر زیر قابل مشاهده است ایچیموکو به فضایی گفته می‌شود که بین دو خط سنکو اسپن A و سنکو اسپن B قرار دارد. این ابر بخش کلیدی ایچیموکو است که به ابر ایچیموکو نیز شناخته می‌شود. کومو به عنوان شناخت نقاط حمایت و مقاومت معتبر در نظر گرفته می‌شود. کومو به دو صورت نزولی، صعودی دیده می‌شود که در ادامه به هریک پرداخته شده است.

• اگر Senkou A بالاتر از Senkou B باشد، کومو صعودی است.
• اگر Senkou A زیر Senkou B باشد، کومو نزولی است.

برای تفسیر قدرت روند با استفاده از ابر کومو، می‌توان چند شرط را در نظر گرفت. پیش از بررسی این شروط، باید به دو مفهوم مهم توجه کرد. ابر فعلی کومو همان ابری است که هم‌زمان با کندل‌های فعلی بازار حرکت می‌کند. در مقابل، ابر آتی کومو یا ابر آینده ابری است که در سمت راست نمودار و جلوتر از کندل‌های قیمت قرار دارد. این بخش از ابر، نقش پیش‌بینی‌کننده داشته و می‌تواند دیدگاهی در مورد روندهای آتی بازار ارائه دهد.

در ادامه دو نمونه از کومو فعلی و آینده قابل مشاهده هستند.

مفهوم کراس در ایچیموکو

همانطور که در تصویر زیر قابل مشاهده است کراس به معنای تقاطع در ایچیموکو زمانی به کار می‌رود که تنکانسن و کیجونسن از یکدیگر عبور می‌کنند. این کراس می‌تواند تغییر روند را نشان دهد. در این راستا اگر کراس معتبر باشد، یکی از سیگنال‌های قدرتمند خرید و فروش در سیستم معاملاتی ایچیموکو محسوب می‌شود. به‌طور کلی کراس‌ها به دو دسته صعودی و نزولی تقسیم می‌شوند که از مهم‌ترین انواع آن می‌توان به تک کراس ایچیموکو و کراس برابری اشاره کرد. در ادامه هریک به تفصیل توضیح داده شده اند:

کراس صعودی ایچیموکو: کراس صعودی زمانی اتفاق می‌افتد که خط تنکانسن (که کوتاه‌مدت‌تر است و به‌سرعت تغییر می‌کند) از خط کیجونسن (که بلندمدت‌تر است و کمتر تغییر می‌کند) از پایین به بالا عبور کند. این وضعیت به‌طور کلی به معنای این است که روند صعودی جدیدی ممکن است شروع شود. در این حالت، بازار به‌طور موقت وارد فاز صعودی می‌شود و سیگنالی برای خرید است.

کراس نزولی ایچیموکو: کراس نزولی زمانی رخ می‌دهد که خط تنکانسن از خط کیجونسن از بالا به پایین عبور کند. این سیگنال به‌عنوان یک هشدار برای کاهش قیمت و شروع یک روند نزولی در نظر گرفته می‌شود. به‌طور کلی، این وضعیت نشان‌دهنده این است که فشار فروش در بازار بیشتر از فشار خرید است و ممکن است بازار به سمت پایین حرکت کند.

در ادامه به انواع کراس KAYO MOKU پرداخته شده است:

تک کراس ایچیموکو

کراس‌های ایچیموکو صرفا بر اساس جهت حرکت تقسیم‌بندی نمی‌شوند. یکی از سیگنال‌های قدرتمند این اندیکاتور، تک کراس ایچیموکو است که در ۹۰ درصد مواقع باعث آغاز یک حرکت قدرتمند یا تغییر روند می‌شود.

در صورتی که از لحظه کراس تا ۲۶ کندل قبل، تنکانسن و کیجونسن برخوردی نداشته باشند، تک کراس رخ داده است. این وضعیت می‌تواند به یک حرکت قوی یا تغییر روند منجر شود. در ادامه نمونه‌ای از تک کراس ایچیموکو نشان داده شده است.

کراس برابری ایچیموکو

همانطور که در تصویر زیر نشان داده شده است کراس برابری زمانی اتفاق می‌افتد که تنکانسن و کیجونسن روی هم قرار بگیرند و در حالت فلت باقی بمانند. این نوع کراس خاصیت جاذبه‌ای دارد و معمولا قیمت را به سمت خود جذب می‌کند.

برای افزایش دقت در استفاده از کراس‌های ایچیموکو، چند نکته کلیدی قابل توجه است:

• در کراس صعودی، قیمت بسته‌شدن کندل باید از قیمت بسته‌شدن ۲۶ کندل قبل بالاتر باشد.
• در کراس نزولی، قیمت بسته‌شدن کندل باید نسبت به کندل ۲۶ دوره قبل پایین‌تر باشد.
• تغییر رنگ ابر کومو هنگام وقوع کراس، می‌تواند اعتبار آن را افزایش دهد. ابر سبز هنگام کراس صعودی و ابر قرمز هنگام کراس نزولی، سیگنال قوی‌تری ارائه می‌دهند.
• در صورتی که جهت روند و شتاب حرکت قبل از کراس همسو با آن باشد، اعتبار کراس افزایش می‌یابد.

مفهوم فلت در ایچیموکو

یکی از روش‌های موثر برای شناسایی نواحی حمایت و مقاومت، فلت‌شدن اجزای اندیکاتور ایچیموکو است. فلت در ایچیموکو به صاف‌شدن خطوط این اندیکاتور، به‌جز چیکو اسپن، گفته می‌شود. این پدیده برای مشخص کردن نواحی برگشتی، پایان روندهای اصلاحی و تعیین نقاط ورود و خروج در معاملات مورد استفاده قرار می‌گیرد.

هر یک از اجزای اندیکاتور ایچیموکو بر اساس میانگین‌گیری از قیمت در دوره‌های خاص مانند 9، 26 و 52 کندل محاسبه می‌شوند. فلت‌شدن هر یک از این مولفه‌ها می‌تواند تفاسیر متفاوتی داشته باشد، اما به طور کلی، صاف‌شدن خطوط ایچیموکو منجر به تشکیل محدوده‌های قوی حمایتی و مقاومتی می‌شود. در این میان، فلت‌شدن کیجونسن، تنکانسن و ابر کومو از اهمیت بیشتری برخوردار است.

فلت‌شدن کیجونسن در ایچیموکو

کیجونسن میانگین قیمت را طی 26 دوره اخیر محاسبه می‌کند. در صورتی که این میانگین در یک بازه 26 کندلی تغییری نکند، کیجونسن صاف خواهد شد. از آنجایی که این خط نمایانگر روند میان‌مدت است، فلت‌شدن آن می‌تواند ناحیه‌ای مهم برای برگشت قیمت در آینده باشد.

زمانی که قیمت پس از صاف‌شدن کیجونسن برای اولین بار با آن برخورد کند، احتمال واکنش قیمت نسبت به این خط افزایش می‌یابد. اما با تکرار برخوردها، اعتبار این سطح کاهش پیدا می‌کند. در ادامه نمونه‌ای از فلت‌شدن کیجونسون نشان داده شده است.

فلت شدن تنکانسن در ایچیموکو

تنکانسن میانگین قیمت را در 9 دوره اخیر محاسبه می‌کند. در صورتی که این میانگین طی 9 کندل تغییر نکند، فلت‌شدن تنکانسن رخ می‌دهد. این توضیح در تصویر زیر قابل مشاهده است. از آن جایی که این خط مربوط به بازه‌های کوتاه‌مدت است، محدوده برگشتی حاصل از فلت شدن آن از اعتبار کمتری نسبت به کیجونسن برخوردار است. در بسیاری از موارد، تنها یک برخورد می‌تواند اعتبار این سطح را کاهش دهد.

فلت‌شدن ابر کومو

حمایت‌ها و مقاومت‌های احتمالی آینده در نمودار، با فلت‌شدن ابر کومو مشخص می‌شوند. اگر این پدیده در تایم فریم‌های بالاتر مانند چهار ساعته یا روزانه رخ دهد، اعتبار آن بیشتر خواهد بود. در صورتی که قیمت، محدوده فلت شده ابر کومو را بشکند، معمولا حرکات قیمتی سریع و پرقدرتی را به وجود می‌آید. به همین دلیل، صاف شدن ابر کومو از اهمیت بالایی برخوردار است. در ادامه نمونه‌ای از فلت‌شدن ابرکومو قابل مشاهده است.

فلت‌شدن سنکو اسپن A

اگر سنکو اسپن A بیشتر از سه کندل ثابت بماند و کیجونسن در 26 کندل گذشته فلت شود، احتمال برگشت قیمت به سطح فلت‌شدن سنکو اسپن A زیاد می‌شود. در ادامه نمونه‌ای از فلت‌شدن سنکو اسپن A نمایش داده شده است.

فلت‌شدن اجزای اندیکاتور ایچیموکو، به‌ویژه خطوط کیجونسن، تنکانسن، ابر کومو و سنکو اسپن A، یکی از ابزارهای موثر در شناسایی نواحی حمایت و مقاومت در تحلیل تکنیکال است. این پدیده نه تنها به تعیین نقاط برگشتی و پایان روندهای اصلاحی کمک می‌کند، بلکه می‌تواند سیگنال‌های مهمی برای ورود و خروج از معاملات ایجاد کند. توجه به فلت‌شدن این خطوط در تایم فریم‌های مختلف، به‌ویژه تایم فریم‌های بالاتر، اعتبار بیشتری به تحلیل‌ها می‌بخشد. از این رو، شناسایی و تحلیل دقیق نواحی فلت‌شده می‌تواند در اتخاذ تصمیمات معاملاتی به‌ویژه در زمان‌های عدم قطعیت بازار، نقش حیاتی ایفا کند.

استراتژی‌های معاملاتی به کمک ایچیموکو

همانطور که گفته شد با یک نگاه به اندیکاتور ایچیموکو می‌توان اطلاعاتی در خصوص سطوح حمایت و مقاومت، سیگنال خرید و فروش، تاییدیه روند صعودی و نزولی، حد ضرر و حد سود کسب کرد. چرا که استراتژی‌های معاملاتی گوناگونی از قبل این اندیکاتور وجود دارد که در ادامه انواع آن‌ها و کاربرد هر یک نوشته شده است.

از آن جایی که اندیکاتور ایچیموکو یک اندیکاتور کامل و جامعی است در این مقاله به مفهوم کلی آن که شامل اجزا و اصطلاحات است، پرداخته شد.