معرفی الگوهای مهم بازگشتی قیمت در تحلیل تکنیکال
الگوهای بازگشتی قیمتی، الگوهایی هستند که روند قیمت در آن‌ها تغییر جهت می‌دهد. به طور کلی این الگوها با تلاش برای ادامه به روند موجود، ایجاد می‌شوند. زمانی که این تلاش منجر به شکست می‌شود، حرکت بازگشتی تایید می‌شود. بسیاری از معامله‌گران و تحلیلگران با استفاده از این الگوهای قیمتی به بررسی روند قیمت سهام‌های مختلف می‌پردازند و آینده قیمتی آن را پیش‌بینی می‌کنند. در ادامه به بررسی انواع الگوهای قیمتی بازگشتی در تحلیل تکنیکال پرداخته شده است.
- برای آشنایی بیشتر با تحلیل تکنیکال و مفاهیم آن مطالعه مقاله تحلیل تکنیکال پیشنهاد می‌شود.
الگوهای بازگشتی قیمت
الگوهای برگشتی، الگوهایی هستند که هشداردهنده تغییر روند هستند و عموما در انتهای روندها شکل می‌گیرند. اولین علامت مهم و جدی برای ایجاد الگوهای برگشتی معمولا شکسته‌شدن یکی از خطوط مهم روند است. این الگوها در پایان روند نزولی، نوید یک روند صعودی و در پایان روند صعودی، بیانگر یک روند نزولی هستند. الگوهای قیمتی بازگشتی اطلاعات مفیدی را در اختیار معامله‌گران قرار می‌دهند تا آن‌ها با درک بهتر نمودارهای قیمتی و سنجیدن همه داده‌ها، به معامله خود بپردازند. این الگوها در بازه‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت دیده می‌شوند. لازم به ذکر است تغییر روند قیمت پس از تشکیل این الگوها 100 درصد نیست. در ادامه پیش از ورود به مبحث الگوهای برگشتی لازم است برخی از نکات مهم مقدماتی که در تمامی الگوهای بازگشتی مشترک هستند، ذکر شوند:
- لازمه شروع هر الگوی برگشتی وجود یک روند است.
- اولین اخطار برای ایجاد برگشت روند عموما زمانی ساطع می‌شود که یکی از خطوط روند شکسته شود.
- بزرگ‌شدن الگو نشان‌دهنده بزرگ‌تر بودن تحرکات بعد از آن است.
- الگوهای سقف معمولا دوره زمانی کوتاه‌تر و نوسان بلندتری نسبت به الگوهای کف دارند.
- کف‌ها معمولا تغییرات قیمتی کمتری دارند و زمان بیشتری برای تشکیل‌شدن صرف می‌کنند.
- حجم معمولا در نقاط سقف (قله) اهمیت فوق‌العاده‌ای دارد.
انواع الگوهای قیمتی بازگشتی در تحلیل تکنیکال
الگوهای قیمتی بازگشتی بسیاری در تحلیل تکنیکال وجود دارد، اما در این مقاله تنها به چند مورد از مهم‌ترین و رایج‌ترین الگوهای بازگشتی اشاره شده است.
الگوی سر و شانه
این الگوی برگشتی مهم مانند سایر الگوها، تابعی از نظریه روند است. الگوی سر و شانه دارای سه قله و یک خط گردن است. در این الگو قله وسط، سر و دو قله دیگر شانه‌های چپ و راست را تشکیل می‌دهند. خط گردن نیز خطی نسبتا صاف است که می‌توان آن را در زیر نقاط پایینی رسم کرد. همانطور که گفته شد، این نوع الگوهای بازگشتی در پایان یک روند صعودی یا نزولی پدید می‌آیند و نشان از تغییر جهت روند دارند. زمانی که این الگو به طور کامل تشکیل شود، تایید بسیار خوبی برای معامله‌گران است. برای تشکیل الگوی سر و شانه سقف در آموزش تحلیل تکنیکال باید موارد زیر رخ دهد:
- وجود یک روند صعودی اولیه الزامی است.
- شانه چپ حجم معاملات سنگین‌تری دارد و با یک موج نزولی به حفره نزولی می‌رسد.
- رالی دوم برای صعود آغاز می‌شود و با حجم معاملات کمتری همراه است.
- کاهش بعد از قله دوم یعنی تا پایین‌تر از قله اول ادامه می‌یابد و به سمت پایین‌ترین نقطه حفره نزولی قبلی حرکت می‌کند.
- رالی سوم آغاز می‌شود و حجم معاملات کم آن قابل توجه است و هرگز نمی‌تواند به قله قبلی صعود کند.
- الگو با شکسته‌شدن خط گردن کامل می‌شود.
نحوه معامله با استفاده از الگوهای بازگشتی سر و شانه
با توجه به این که الگوی سر و شانه یکی از الگوهای قیمتی بازگشتی است، در این حالت نیاز به یک روند برای تغییر حالت وجود دارد. نوع صعودی این الگو در طی روندی نزولی و نوع نزولی آن در طی روندی صعودی شکل می‌گیرد. به طور کلی هرچه طول روند بیشتر باشد، شکل‌گیری الگوی سر و شانه قوی‌تری نیاز است تا بتواند روند را وارونه کند.
در نوع صعودی این الگو بعد از شکست خط گردن و همچنین در صورت ایجاد عقب گرد بعد از شکست گردن، می‌توان نسبت به سهم اقدام کرد. در نوع نزولی نیز بعد از شکست خط گردن و همچنین در صورت ایجاد عقب گرد بعد از شکست خط گردن می‌توان وارد معامله فروش شد. در زمان شکست خط گردن، حجم می‌بایست افزایش یابد. برای هدف مورد نظر نیز، حد فاصل میان خط گردن و سر باید اندازه گرفته شود. سپس می‌توان فاصله از نقطه شکست را پیش‌بینی کرد.
الگوی سر و شانه کف یا معکوس
الگوی سر و شانه کف یا معکوس همانطور که از نام آن پیداست عکس الگوی سر و شانه سقف است. تفاوت چشم‌گیر در این دو الگو حجم معاملات در نیمه دوم الگو است. در این الگو حجم معاملات شانه راست بیشتر از حجم معاملات شانه چپ است و هنگام شکسته‌شدن خط گردن می‌بایست شاهد انفجار در معاملات بود. معمولا برگشت به خط گردن در این نمودارها به وقوع می‌پیوندد. تصویر زیر نمونه‌ای از الگوی سر و شانه کف را در سهم خودرو نشان می‌دهد.
سقف دو قلو / کف دو قلو در الگوهای قیمتی بازگشتی
الگوی کف دو قلو دارای دو کف نوسانی است که هر دو تقریبا در یک سطح از قیمت هستند. در بین این دو، یک سقف (بالاترین قیمت) وجود دارد که از آن یک خط مقاومت رسم می‌شود. الگوی سقف دو قلو نیز دارای دو سقف نوسانی است که هر دو تقریبا در یک سطح قیمت هستند و در بین آن‌ها یک کف (پایین‌ترین قیمت) وجود دارد که از آن یک خط حمایت ترسیم می‌شود.
در الگوی کف دوقلو، اولین کف نوسانی، به پایین‌ترین قیمت موجود در روند نزولی جاری اشاره دارد. زمانی که دومین کف نوسانی موفق به پایین‌تر رفتن از آن نمی‌شود، هشداری از امکان تغییر جهت روند است. در صورتی که بازار سطح مقاومت را بشکند، تایید از حرکت بازگشتی صعودی است. در الگوی سقف دو قلو نیز همین منطق صدق می‌کند و منجر به حرکت بازگشتی نزولی می‌شود.
نحوه معامله با الگوی سقف دو قلو / کف دو قلو
برای معامله از طریق این الگوهای بازگشتی در نوع صعودی بعد از شکست خط مقاومت یا با عقب گرد به سمت خط مقاومت پس از شکست آن، می‌توان اقدام به خرید کرد. در نوع نزولی نیز بعد از شکست خط حمایت یا در صورت عقب گرد به سمت خط حمایت پس از شکست آن می‌توان وارد معامله فروش شد.
لازم به ذکر است در این الگو هم‌زمان با شکست خط مقاومت یا حمایت، حجم معاملاتی نیز می‌بایست افزایش یابد. برای رسیدن به هدف مورد نظر، باید ارتفاع الگو را اندازه‌گیری کرده و فاصله آن از نقطه شکست را پیش‌بینی کرد.
الگوهای قیمتی بازگشتی سقف سه قلو / کف سه قلو
در الگوی برگشتی کف سه قلو که نوع دیگری از الگوهای قیمتی بازگشتی است، سه کف وجود دارد که هر سه تقریبا در یک سطح از قیمت قرار دارند و الگوی سقف سه قلو دارای سه سقفی است که آن‌ها نیز در سطح قیمتی تقریبا یکسانی هستند. همچنین این الگو را می‌توان به الگوی سر و شانه ارتباط داد. با این تفاوت که در این الگو حرکت چرخشی دوم، با دو حرکت دیگر برابر است.
الگوی کف سه قلو ناشی از دو تلاش نافرجام برای شکست سطح حمایتی که در اولین کف ایجاد شده است. این وضعیت به تغییر جهت روند اشاره دارد. شکست خط مقاومت تاییدکننده این حرکت بازگشتی است. الگوی سقف سه قلو نیز حکایت از دو تلاش نافرجام برای تداوم روند صعودی است و نشان‌دهنده یک حرکت بازگشتی نزولی خواهد بود.
نحوه معامله با الگوی سقف سه قلو / کف سه قلو
روش معاملاتی در این الگوهای برگشتی مانند الگوی سقف دو قلو / کف دو قلو به شرح زیر است:
- در الگوی نموداری کف سه قلو بعد از شکست خط مقاومت یا با ایجاد عقب گرد به سمت خط مقاومت پس از شکست آن می‌توان اقدام به خرید سهم کرد.
- در الگوی نموداری سقف سه قلو بعد از شکست خط حمایت یا در صورت ایجاد عقب گرد به سمت خط حمایت پس از شکست آن می‌توان سهم را فروخت.
هم‌زمان با شکست خط مقاومت یا حمایت، حجم معاملات نیز بایستی افزایش یابد. همچنین لازم است با هر حرکت صعودی در الگوی سقف سه قلو و هم‌زمان با هر حرکت نزولی در الگوی کف سه قلو، حجم کاهش یابد.
الگوی نعلبکی‌ها و اسپایک‌ها در تحلیل تکنیکال
الگوی سقف دایره‌وار (اسپایک) در الگوهای قیمتی بازگشتی از چندین نوسان جزئی قیمت تشکیل می‌شود که به آرامی افت و خیز کرده و شکل یک گنبد را در نمودار به وجود می‌آورد. با برعکس کردن الگوی سقف دایره‌وار، الگوی کف دایره‌وار (نعلبکی) شکل می‌گیرد. اغلب این الگوهای بازگشتی در نمودارهای هفتگی قابل مشاهده هستند. الگوهای سقف دایره‌وار نشان‌دهنده تغییر تدریجی جهت بازار از صعودی به نزولی هستند. به همین ترتیب نیز الگوی کف دایره‌وار نیز تغییر تدریجی جهت بازار از نزولی به صعودی را نشان می‌دهد. تصویر زیر نمونه‌ای از الگوی نعلبکی را در نماد شبهرن نشان می‌دهد.
نحوه معامله بر اساس الگوهای برگشتی اسپایک و نعلبکی
در الگوی کف دایره‌وار، زمانی که قیمت بالاتر از بالاترین قیمت موجود در الگو بسته شد، می‌توان وارد معامله خرید شد. در الگوی نموداری سقف دایره‌وار نیز در صورتی که قیمت پایین‌تر از پایین‌ترین قیمت موجود در الگو بسته شد، می‌توان اقدام به فروش کرد.
معامله‌گران می‌توانند قبل از تکمیل این دو الگو و با جستجوی الگوهای کوتاه مدت قیمت، ورود به معاملات داشته باشند، به خصوص در صورتی که الگوی حجم امیدوارکننده باشد. حجم می‌بایست با حرکت به سمت میانه الگو، کاهش و با حرکت به سمت انتهای آن افرایش یابد. برای تعیین هدف مورد نظر، ارتفاع الگو را اندازه گرفته و سپس با اعمال آن از نقطه شکست هدف را برآورد کرد.
الگوهای ادامه‌دهنده نوع دیگری از الگوهای مورد استفاده در تحلیل تکنیکال هستند که می‌توانید در مقاله الگوهای ادامه‌دهنده با انواع آن آشنا شوید.
جمع‌بندی
در این مقاله به بررسی رایج‌ترین الگوهای قیمتی بازگشتی از جمله الگوهای سر و شانه، دو قلو و سه قلو‌های سقف و کف، اسپایکی و نعلبکی‌های پرداخته شده است. در این میان الگوی سر و شانه متداول‌ترین نوع است که مورد استفاده بسیاری از معامله‌گران قرار می‌گیرد. الگوهای نامبرده معمولا اخطارهای مهمی برای بازگشت به روندهای خاص هستند و به عنوان الگوهای بازگشتی طبقه‌بندی می‌شوند. اما باید توجه داشت که اکثر الگوهای برگشتی به موفقیت نمی‌انجامند، به خصوص زمانی که روند قدرتمند است. از این رو در هنگام معامله بر اساس آن‌ها می‌بایست نهایت دقت را به کار برد.
