تحلیل بنیادی شسپا «شرکت نفت سپاهان»

در این مقاله تحلیل شسپا به‌‌عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده روغن پایه در خاورمیانه انجام شده است. شرکت نفت سپاهان در سال 1387 با نام اولیه شرکت تصفیه روغن اصفهان تاسیس و در همان سال در اداره ثبت شرکت‌ها به ثبت رسید. سپس نام شرکت در سال 1382 به نام فعلی خود (شرکت نفت سپاهان) تغییر یافت. ظرفیت اسمی شرکت نفت سپاهان تولید سالانه 459 هزار تن انواع روانکار و 323 هزار تن محصولات جانبی است. این شرکت با نماد شسپا در رتبه 24 از بین 190 ناشر بورسی فعال در بازار دوم شناخته می‌شود. در ادامه برای تحلیل بنیادی شسپا، به بررسی عوامل موثر و محاسبه سود خالص یا همان EPS و P/E تحلیلی شرکت پرداخته شده است.

• برای آشنایی با مفاهیم تحلیل بنیادی و انواع رویکرد‌های آن مطالعه مقاله تحلیل بنیادی چیست پیشنهاد می‌شود.

موضوع فعالیت شرکت

موضوع فعالیت شرکت نفت سپاهان، تاسیس و ایجاد کارخانه‌ها به‌ منظور ساخت روغن‌های پایه جهت تولید انواع روغن‌های موتور مورد نیاز خودروهای گوناگون و ماشین‌آلات صنعتی، کشاورزی، محصولات جانبی و مشتقات حاصله از آن‌ها مانند گریس، حشره‌کش، روغن موتور، انواع افزودنی‌ها، ضدیخ و… جهت عرضه و فروش در داخل و خارج از کشور است. ماهیت کسب و کار شرکت‌های فعال زیرمجموعه نفت سپاهان نیز در راستای فعالیت شرکت اصلی به شرح زیر است:

• شرکت کیمیا اسپیدی قشم به‌عنوان بزرگ‌ترین شرکت پخش محصولات روانکار موتوری و فروش به صورت مویرگی در کشور
• شرکت اوجان شیمی تبریز فعالیت در غرب کشور در زمینه تولید روغن موتور با برند ATA Oil، تولید ظروف، ضدیخ و محصولات جانبی

همچنین واحد تولید پارافین صنعتی نیز با ظرفیت تولید 20٬000 تن پارافین و 1٬000 تن گریس در سال، از سال 1397 در اشتهارد شروع به فعالیت کرده است. در حال حاضر این واحد در سطح حجم تولید 1٬500 تن در ماه فعال است.

جایگاه شسپا در صنعت

شرکت نفت سپاهان به‌ لحاظ نوع فعالیت در صنعت روانکارها دسته‌بندی می‌شود و با توجه به حجم بالای تولید فروش محصولات روغن پایه در بازارهای صادراتی، توان ارزآوری بالا و اجرای پروژه‌های بزرگ سرمایه‌ای، بزرگ‌ترین شرکت حوزه روانکار در ایران و یکی از بازیگران اصلی بازارهای صادراتی هدف محسوب می‌شود.

این شرکت به‌ عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده و تامین‌کننده روغن پایه گروه یک در خاورمیانه سهم مناسبی از بازارهای صادراتی را اختیار دارد. به طور کلی در تحلیل بنیادی شسپا طی دوره 9 ماهه منتهی به آذرماه 1402، چهار تولید کننده اصلی روانکار و محصولات جانبی در کشور، مجموعا 1٬674٬193 تن انواع محصولات تولید کرده‌اند که شرکت نفت سپاهان بیشترین سهم تولید در بین رقبا با حدود 34 درصد و به میزان 568 هزار تن را داشته است.

شرکت نفت سپاهان در مقایسه با تکنولوژی دیگر شرکت‌های داخلی از دیدگاه Energy conservation (حفاظت انرژی) و تولید واکس حاوی روغن کمتر، در شرایط بهتری قرار دارد. همچنین پروژه چهار مرحله‌ای شدن فیلتراسیون (Trippl effect) و ریکاوری حلال، فقط در شرکت نفت سپاهان اجرا شده است.

سرمایه و ترکیب سهامداران شسپا

سرمایه اولیه شرکت در بدو تاسیس، مبلغ 10 میلیون ریال بوده که طی چند مرحله افزایش سرمایه به‌ شرح جدول زیر به مبلغ فعلی 56٬000 میلیارد ریال رسیده است.

تاریخ	سرمایه قبلی (میلیون ریال)	سرمایه فعلی (میلیون ریال)	درصد افزایش سرمایه	محل افزایش سرمایه
1385/09/12	10	600٬000	5999900٪	سود انباشته
1390/06/15	600٬000	1٬050٬000	75٪	مطالبات و آورده نقدی
1398/07/07	1٬050٬000	6٬000٬000	471٪	سود انباشته
1399/12/02	6٬000٬000	9٬500٬000	58٪	سود انباشته
1400/04/21	9٬500٬000	56٬000٬000	489٪	مازاد تجدید ارزیابی دارایی‌ها

سهامدار اصلی شرکت نفت سپاهان، گروه پتروشیمی تابان است. شرکت پالایش نفت اصفهان نیز 17٫31 درصد از سهام این شرکت را در اختیار دارد. در ادامه سهامداران بالای یک درصد در تحلیل بنیادی شسپا قابل مشاهده هستند.

صندوق بازنشستگی نفت به‌ صورت تلفیقی به‌ همراه زیرمجموعه‌های خود 68٫86 درصد از سهام شسپا را در اختیار دارد. در مرجع تحلیل بنیادی انیگما سایر سهامداران تلفیقی شسپا قابل مشاهده هستند.

محصولات شرکت نفت سپاهان

محصولات اصلی شرکت، شامل انواع روغن‌های پایه، روغن موتورهای صنعتی، موتوری بنزینی و گازسوز، روغن‌های موتوری دیزلی، انواع روغن‌های هیدرولیک، دریایی، کمپرسور، انواع اسلاک وكس، انواع اکستراکت، پارافین و محصولات جانبی شامل ضدیخ و… هستند. محصولات این شرکت از دو طریق عرضه در بورس کالا و خارج از بورس بر اساس قواعد اینکوترمز صادر می‌شود. همچنین فروش در بازارهای داخلی از طریق بورس کالا، عاملین و بازاریابی، توزیع و فروش به‌ صورت مویرگی از طریق شرکت فرعی کیمیا اسپیدی قشم انجام می‌شود.

مقدار، قیمت و مبلغ فروش در تحلیل بنیادی شسپا

بخش وسیعی از محصولات شرکت نفت سپاهان اعم از محصولات پایه، روغن‌های موتوری و صنعتی، به کشورهای امارات متحده عربی، هند، پاکستان، چین و برخی بازارهای اروپا و آفریقا صادر می‌شود. شسپا در دوره 9 ماهه منتهی به 1402/09/30، مقدار 169 هزار تن انواع محصولات در بازار داخلی کشور و 364 هزار تن در بازار جهانی به‌فروش رسانده است. مقدار فروش محصولات شرکت در پایان سال مالی 1402 حدود 710 هزار تن برآورد می‌شود.

قیمت فروش داخلی محصولات موتوری توسط سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان تعیین می‌شود. قیمت محصولات اسلاک واکس، روغن فرآیند و روغن پایه در بورس کالا توسط وزارت صمت محاسبه و اعمال می‌شود. تصویر زیر قیمت فروش محصولات برای دوره‌های مالی مختلف در تحلیل شسپا را نشان می‌دهد.

شسپا در دوره مالی منتهی به 30 آذر ماه 1402 درآمدی بالغ بر 16 هزار میلیارد تومان داشته است. این درآمد حاصل از فروش خالص 534 هزار تن انواع محصولات داخلی و صادراتی است. پیش‌بینی می‌شود شسپا تا پایان سال مالی 1402 بیش از 21 هزار و 800 میلیارد تومان فروش داخلی و صادراتی از محصولات روانکار و سایر محصولات جانبی خود داشته باشد. در ادامه روند و پیش‌بینی مبلغ فروش محصولات در تحلیل بنیادی شسپا مطابق تصویر زیر است.

مقدار، قیمت و مبلغ مواد اولیه مصرفی در تحلیل شسپا

مواد اولیه مصرفی شرکت شامل انواع لوب کات، آیزوریسایکل و مواد افزودتی است که عمده تامین‌کنندگان داخلی‎، شرکت‌های پالایش نفت اصفهان، نفت بندرعباس و نفت شیراز هستند. نرخ خرید لوب کات برابر با میانگین آخرین نرخ لوب کات مرغوب سبک و سنگین اعلامی دفتر ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی در نظر گرفته می‌شود. همچنین نوسانات نرخ ارز و نفت خام، تاثیر انکارناپذیری بر بهای تمام‌شده و میزان سودآوری شرکت خواهند داشت. مبلغ هزینه‌شده برای تامین مواد اولیه مصرفی شسپا در دوره 9 ماهه منتهی به 1402/09/30 حدود 11 هزار میلیارد تومان بوده است.

سربار شسپا

هزینه سربار در تحلیل بنیادی شسپا تا پایان دوره 9 ماهه ابتدای سال مالی 1402 مبلغ 1٬277 میلیارد تومان بوده است. این مبلغ نسبت به دوره مشابه سال 1401 بیش از 63 درصد افزایش یافته است. حقوق و مزایای این شرکت با توجه به نرخ افزایش حقوق و دستمزد در سال 1402 (30 درصد) حدود 342 میلیارد تومان پیش‌بینی شده است. در ادامه، دیگر هزینه‌های سربار شسپا شامل هزینه‌هایی مانند استهلاک، سوخت و… تا پایان سال مالی 1402 آمده است.

صورت سود و زیاد در تحلیل شسپا

سود ناخالص، سود عملیاتی و سود خالص شرکت نفت سپاهان در دوره 9 ماهه منتهی به 30 آذرماه 1402 نسبت به دوره مشابه سال مالی 1402، به‌ترتیب 38٪، 15٪ و 13٪ افزایش یافته است. پیش‌بینی می‌شود بهای تمام‌شده شسپا تا انتهای سال مالی 1402 حدود 15 هزار و 887 میلیارد تومان درآمد باشد. با کسر بهای تمام‌شده و سایر هزینه‌ها و درآمدهای این شرکت از درآمدهای عملیاتی، سود خالص پیش‌بینی شده در تحلیل بنیادی شسپا برای سال جاری مبلغ 4٬468 میلیارد تومان است.

• مقاله پیشنهادی: آموزش تحلیل بنیادی

سود نقدی (DPS) در تحلیل بنیادی شسپا

سود خالص شرکت نفت سپاهان برای سال مالی 1401 مبلغ 742 ریال به ازای هر سهم است. تاریخ برگزاری مجمع عمومی عادی سالیانه شسپا 1402/04/17 بود. مطابق تصمیمات صورت‌گرفته، سود مجمع شسپا 1402 به ازای هر سهم 600 ریال تصویب شد. به‌ عبارتی شسپا 80 درصد از سود خالص را میان سهامداران خود تقسیم کرد.

زمان‌بندی و نحوه پرداخت سود شسپا به‌شرح جدول زیر است:

سهامداران	زمان شروع پرداخت	نحوه پرداخت
سهامداران حقیقی، سبدگردان‌ها	1402/06/11	از طریق سامانه سجام
سهامداران حقیقی که موفق به دریافت سود سهام خود نشده‌اند	1402/08/22	از طریق شعب بانک تجارت
سهامداران حقوقی	1402/08/13	از طریق سامانه سجام
سهامداران حقوقی فاقد کد سجام	1402/09/15	واریز به حساب با اعلام شماره حساب طی نامه ممهور به مهر شرکت

محاسبه EPS و P/E  تحلیلی دوره مالی منتهی به 1402/12/29

قیمت لوبکات سبک در تحلیل بنیادی شسپا 468 دلار بر تن و میانگین قیمت دلار در سال 1402، 40٬000 تومان در نظر گرفته شده است. همچنین با در نظر گرفتن 30 درصد تورم در این سال، میزان سود خالص شسپا به ازای هر سهم 798 ریال پیش‌بینی شده است. با توجه به قیمت سهام این شرکت در تاریخ 1402/12/12 در سایت www.tsetmc.com (4٬579 ریال)، نسبت قیمت به EPS تحلیلی ( P/E فوروارد) در تحلیل شسپا 5٫7 واحد محاسبه شده است.

در سایت انیگما علاوه بر تحلیل بنیادی موجود، کاربران می‌توانند با وارد کردن مفروضات دلخواه تحلیل بنیادی شخصی خود را مشاهده کنند. مطابق بخش دوم تصویر فوق، میانگین ای پی اس کاربران 910 ریال و میانگین پی بر ای آن‌ها 5 واحد محاسبه شده است. همچنین از طریق لینک بهترین سهام می‌توانید به لیست شرکت‌های تولیدی با کمترین P/E فوروارد دسترسی داشته باشید.

نمودار قیمتی شسپا

چارت زیر بیانگر روند قیمتی سهم شسپا است. این شرکت روند صعودی قیمت سهم خود را با شیب کمی حفظ کرد تا جایی‌که در بهمن‌ماه 1401 شیب افزایش قیمت شسپا زیاد شده است. شسپا در تاریخ 1402/02/10 به بالاترین قیمت (7٬410 ریال) با ارزش بازار 41٬776 میلیارد تومان رسید. هم اکنون قیمت سهام شسپا با توجه به سیر نزولی خود در تاریخ 1402/12/12 مبلغ 4٬579 ریال و ارزش بازار آن 25٬636 میلیارد تومان است.

---

سوالات متداول